Tema: Ime i njegov znacaj

VALENTIN – VALENTINA

Zapadna tradicionalna imena.
Potiču iz latinskog “Valentianus” u značenju “umanjiti, ublažiti (bol)”, izvorno od “valens” u značenju “biti zdrav”.
Kalendarska su imena.


VARVARA

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz grčkog “Barbare” u značenju “tuđinka”. U zapadnim jezicima izgovara se Barbara prema latinskom načinu izgovora.
Kalendarsko je ime.


VASA – VASILIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Ime Vasa potiče iz grčkog “Besa, Bessa” u značenju “dama, gospođa”. Prema novogrčkom izgovoru “b” se čita kao “v”.
Ime Vasilije potiče iz grčkog “Basilios”, izvorno iz “basileios” u značenju “carski, kraljevski”.
Kalendarska su imena.
Od ovih imena izvedena su imena Vajo, Vasilija, Vasilj, Vasiljka, Vasica, Vasko, Vaso i Vasoje.


VATROSLAV

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Skorašnji je prevod iz grčkog “Ignatios” u značenju “ognjeni, vatreni”. Pripisuju mu nastanak tokom 19. veka. Smatra se da je jedan od prvih, ovako nazvan, bio poznati slavist, profesor univerziteta Vatroslav Jagić (1838 – 1923), član mnogih svetskih i svih slovenskih akademija nauka.


VELIBOR

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “veliki” + “borac”.
Od ovog imena izvedeno je ime Veliborka.


VELIMIR

Prastaro sveslovensko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “veliki” + “mir”.
Od ovog imena izvedeno je ime Veliša.


VELIZAR

Starosrpsko ime.
Potiče iz grčkog, starotračkog “Belisarios”, a može biti i izvornog nastanka iz grčkog “belos” u značenju “strela, koplje”.
Oblik Velizar u odnosu na Belizar je preuzet ubrzo po dolasku Slovena na Balkan, jer se grčka “beta” stala izgovarati kao “v” otprilike u isto vreme kad i slovensko doseljavanje u ove krajeve.
Od ovog imena izvedena su imena Vejo, Velja, Veljko i Veljo.

VERA

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Prevod je iz grčkog “pistis” u značenju “vera” ili je za lično ime uzeta jedna od hrišćanskih vrlina. Postoji mišljenje da je latinskog porekla u značenju “istinita, ozbiljna”. Došlo nam je krajem 19. veka pod ruskim uticajem.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedena su imena Vjera i Vjerica.


VERAN

Domaća narodna tvorevina.
Pridev “veran” (biti predan, odan nečemu) uzet je za lično ime. Može biti da je hrišćanska vrlina “vera” poslužila za osnovu iz koje je izvedeno ime.


VEROLJUB

Domaća narodna tvorevina .
Novo ime složeno od osnove “vera”, davnašnjeg prevoda grčke reči “pistis” ili je jedna od hrišćanskih vrlina poslužila za komponentu imena. Na nju je dodata reč “ljubiti”.


VESELIN

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od osnove “veselje”.
Od ovog imena izvedena su imena Vesa, Vesela, Veselinka, Veselka, Veselko, Veska, Vesko i Veso.


VESNA

Staroslovensko ime.
Naziv boginje proleća i mladosti u staroslovenskoj mitologiji uzet je za lično ime. Kod Čeha, Poljaka, Ukrajinaca i Rusa kult boginje Vesne dugo je održavan pa je to jedan od razloga što je od starine ovo ime zastupljeno u onomastikonima tih naroda.


VIDOJE

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od osnove “videti” (vidak). Postoji mogućnost međusobnog prožimanja ovih imena sa imenima nastalim iz latinskog “vita” u značenju “život”. Imajući ovo u vidu biće prihvatljivo smatrati da su imena iz ove skupine dvojakog srpsko – latinskog porekla.
Od ovog imena izvedena su imena Vid, Vida, Vidak, Vidan, Vidanka, Vidanko, Vide, Vidojka i Vidojko.


VIJOLETA

Posrbljeno zapadno ime Violetta.
Izvodi poreklo iz latinskog “viola” u značenju “ljubičica”. Kod nas je došlo preko francuskog Violette.
Od ovog imena izvedeno je ime Violeta.

VIKENTIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz grčkog “Vikentios”, a izvornog porekla je iz latinske reči “vinco” u značenju “pobednik”.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedena su imena Vinka, Vinko i Vićentije.


VIKTOR – VIKTORIJA

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Ime Viktor potiče iz latinskog “Victor, Victoris” u značenju “pobednik, pobedilac, pobedonosac”.
Ime Viktorija potiče iz latinskog “Victoria” što je bilo ime boginje pobede kod starih Rimljana, a izvorno iz latinske reči “victoria” u značenju “pobeda”. U našem vremenu “V” početno slovo imena boginje Viktorije simboliše, po ugledu na antičku tradiciju, znak pobede.


VIŠESLAV

Prastaro sveslovensko ime.
Složeno je od slovenskih osnova sa značenjem ~više~ (visok, mnogo) + slava. U najranijim istorijskim izvorima, sakupljenim u vizantijskom spisu ~De administrando imperio~ iz 10. veka, pominje se Višeslav, župan srpskih Slovena s početka 9. veka.
Od ovog imena izvedena su imena Višeslava i Viško.


VIŠNJA

Ime domaćeg podrijetala.
Praslovenski naziv drveta i voćke uzet je za lično ime. Pretpostavlja se da reč “višnja” potiče sa Kavkaza, a simboliše rumenilo. Ovo ime je nastalo u dalekoj prošlosti kada se kod nas razvio običaj davanja imena po nazivima biljaka.


VITA

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz latinskog “Vitus”, izvorno iz “vita”. Postoji mišljenje da latinska reč “vitus” izvodi poreklo iz “via” u značenju “put, cesta‚~. U tom slučaju prenosno značnje imena Vita je ~putnik, tj. putnica~.


VITOMIR

Prastaro sveslovensko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem ~vit~ (u starom značenju gospodar) + ~mir~. Stara slovenska reč ~vit~ (moćnik, gospodar) potvrđena je u imenima balkanskih Slovena još u 9. veku. Nastanak imena sa ovom osnovom datira u najudaljeniju prošlost, još u praslovensko doba. Ovu pretpostavku potvrđuje ime slovenskog božanstva Svanto(vit).
Od ovog imena izvedena su imena Vitko i Vito.

VJEKOSLAV

Domaća narodna tvorevina.
Ime složeno od osnova sa značenjem “vek” (stoleće) + slava.
Od ovog imena izvedena su imena Veko, Vekoslav, Vekoslava, Vijekoslava i Vjekoslava.


VLADAN

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od osnove “vladati”. U redovima vlastele srpskih Slovena na Balkanu tako su se nazivala dva kralja najstarije “srpske” dinastije Svevladovića s kraja 6. i početka 7. veka.
Od ovog imena izvedena su imena Vlada, Vladana, Vladanka, Vlade, Vladeta, Vladko i Vlado.


VLADIMIR

Prastaro sveslovensko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “vladati” + “mir”. Postoji mišljenje da je nastalo u ruskom jeziku prema skandinavskom imenu Waldemar. Ova pretpostavka je malo verovatna kad se zna da su se tako nazivala tri kralja srpskih Slovena u najranijem periodu južno slovenske istorije.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedeno je ime Vladimirka.


VLADISLAV – VLADISLAVA

Vladislav je prastaro sveslovensko ime složeno od osnova sa značenjem “vladati” + “slava”. Jedan od najranije pomenutih na Balkanu je kralj srpskih Slovena Vladislav iz 8. veka.
Kalendarsko je ime.
Vladislava je ženski oblik od Vladislav. Smatra se da ima približno istu starost kao Vladislav a pominje se još u 14. veku u imenu žene vojvode Nelepića sa sedištem u Kninu, koja je posle njegove smrti bila tutor maloletnom sinu Jovanu.
Od ovih imena izvedena su imena Vladisav, Vladisava i Vladica.


VLASIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz grčkog “Blasios” u značenju “trom, nepovratljiv, strog, grub”. U prošlosti, narodna tradicija (neosnovano) ga je dovodila u vezu sa imenom Vukol – pastuv.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedeno je ime Vlajko.


VLASTIMIR

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno je od slovenskih osnova sa značenjem “vlast” + “mir”. Među najranijim, tako se nazivao knez, osnivač prve srednjevekovne srpske države sredinom 9. veka. Tokom kasnijih vekova ovo ime je palo u zaborav sve do sredine 19. veka kada ponovo ulazi u upotrebu zahvaljujući procvatu romantizma kada oživljavaju mnoga zaboravljena imena.
Od ovog imena izvedena su imena Vlasta, Vlastinka i Vlasto.

VLATKO

Starosrpsko ime.
Izvodi poreklo od osnove korena “vlast” u prenosnom značenju “moćnik, velikodostojnik”. Jedan od najranije poznatih iz prošlosti je veliki vojvoda Vlatko Hranić, sin vojvode Vuka Hranića, koji je potukao Turke kod Bileće 27. avgusta 1388. godine pod vođstvom Šajin-paše.
Od ovog imena izvedeno je ime Vlatka.


VOJIMIR

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “vojevati” + “mir”. Jedan od najranije pomenutih sa približno istim imenom je župan srpskih Slovena u zapadnoj Slavoniji u Sisku u 8. veku koji se nazivao Vojnimir.
Od ovog imena izvedena su imena Vojan, Vojka, Vojkan, Vojkana, Vojko i Vojna.


VOJIN

Staro slavenosrpsko ime.
Izvodi poreklo od staroslovenske osnove “vojin – voin” (u starom značenju “vojnik) ili “vojno” (u starom značenju “muž”). Pretpostavlja se da je u dalekoj prošlosti izvedeno od Vojislav, Vojimir i dr. Posvedočeno je u pisanim manastirskim pomenicima još u 14. veku.
Od ovog imena izvedeno je ime Voin.


VOJISLAV

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “vojnik” ( u starom značenju “borac”) + “slava”.
Među poznatijim iz prošlosti tako se nazivao zetski knez koji je podigao ustanak protiv Vizantije. Pobedom nad Vizantincima u planinskim klancima Zete 1042. godine, oslobodio je Zetu i zavladao Travunijom i Zahumljem.
Od ovog imena izvedena su imena Voislav, Voislava, Voja, Vojislava, Vojislavka, Vojica i Vojo.


VUJASIN

Starosrpsko, priželjkivano ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “vuk” + “sin” (muško čeljade).
Izražava roditeljsku želju da dobiju sina, da bude smeo, junačan, neustrašiv i energičan. Nije isključeno da je u dalekoj prošlosti izvedeno od Vukosav, budući da osnova “sin” nije dovoljno potvrđena u slovenskoj onomastici.
Od ovog imena izvedeno je ime Vukas.


VUK

Prastaro sveslovensko, teoforno, zaštitno ime.
Izvodi poreklo od staroslovenske osnove “volk” tj. “vuk” u staroslovenskom značenju “derikoža” ili “onaj koji rastrže u borbi”. U prošlosti kada se još verovalo da reč ima dejstvo magije, nadevalo se detetu u funkciji zastrašivanja zlih duhova koji se klone “opasnih zveri”. Simboliše veliku hrabrost, brzinu i spretnost. U jednom katalogu iz srednjevekovne književnosti, svaki narod je vezan za neku životinju. Tu je Srbin označen kao Vuk. Njegov je mitski srodnik, predak, što bi moglo značiti da je vuk mitski predstavnik srpskog naroda. Vuk Karadžić u svom “Riječniku” naglašava zaštitni karakter ovog imena zapisujući: “Kad se kakvoj ženi ne dadu djeca, onda nadjene detetu ime Vuk, jer misle da im djecu vještice jedu, a na vuka da neće smjeti udariti”.
Od ovog imena izvedena su imena Vuica, Vuja, Vujan, Vujica, Vujo, Vujoš, Vuka, Vukan, Vukac, Vukašin, Vukić, Vukica, Vuko, Vukoica, Vukoje, Vukojica, Vukota, Vukša, Vule, Vučelja, Vučeta, Vučina, Vučić i Vučko.

ZAGORKA

Domaća narodna tvorevina.
Izvodi poreklo od osnove “zagorje” u značenju “žiteljka Zagorja” jer je zagorje predeo iza neke planine.
Od ovog imena izvedeno je ime Zaga.


ZAHARIJE

rpsko, biblijsko ime.
Izvodi poreklo iz starohebrejskog “zakarya” u značenju “Bog se pominje”. Ime je biblijskog sveštenika, proroka, oca Sv. Jovana Krstitelja. Od starine najviše je rašireno kod naroda pravoslavne vere.
Od ovog imena izvedena su imena Zaza, Zakarije, Zare, Zarija, zarije i Zahar.


ZAVIDA

Staro slavenosrpsko zaštitno ime.
Izvodi poreklo od osnove glagola “zavideti”. U prošlosti kad se još verovalo da reč ima dejstvo magije, nadevalo se detetu u funkciji odvraćanja zlih sila jer kod njih ne stvara bilo koju vrstu zavisti prema sebi. Posvedočeno je u najranijim južnoslovenskim pomenicima. U latinskim pisanim izvorima dokumentovano je još u 11.veku.
Od ovog imena izvedeno je ime Zaviša.


ZDENKA – ZDENKO

Stara slavenosrpska imena.
Izvode poreklo od osnove korena “zdenuti” (sadenuti).


ZDRAVKA – ZDRAVKO

Domaća narodna tvorevina.
Izvode poreklo od osnove prideva “zdrav” u značenju “biti zdrav, svež, rumen, snažan, silan”.


ZLATOMIR

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno od osnova sa značenjem “zlato” + “mir”.
Od ovog imena izvedeno je ime Zlatomirka.

ZORA

Staro slavenosrpsko ime.
Opšta imenica “zora” (početak dana, svitanje) uzeta je za lično ime. U staroslovenskoj mitologiji Zora je boginja jutra i svitanja. Kod starih Slovena značenje reči “zora” je “aurora, svanuće”. Među balkanskim Slovenima posvedočeno je u najranijoj prošlosti. Tavorilo je dugi niz proteklih vekova da bi u 20. veku ponovo ušlo u širu upotrebu.
Od ovog imena izvedena su imena Zoran, Zorana, Zorica, Zorka i Zorko.


ZORISLAV – ZORISLAVA

Stara slavenosrpska imena.
Složena su od osnova sa značenjem “zora” + “slava”.


ZRINKA – ZRINKO

Domaća narodna tvorevina.
Izvode poreklo od osnove “zreti” u značenju “postati zreo”.


ZVEZDAN – ZVEZDANA

Nova imena domaćeg podrijetala.
Izvode poreklo od opšte imenice “zvezda”. Prenosno znači “biti svetalo, sjajan, raskošan”. Može biti da je nastalo posredno, prevodom iz latinskog “stella” što znači “zvezda”.


ZVONIMIR

Staro slavenosrpsko ime.
Složeno je od osnova sa značenjem “zvoniti (u starom značenju “zvati”) + “mir”. Po nekima je prvi Zvonimir (za koga se danas zna) bio srpski vojovoda Zvonimir iz 7. veka koga je crkva tako prozvala a u istoriji je poznat kao Svetimir, osnivač dinastije Svetimirovića. Zvanična istorija za prvog uzima hrvatskog kralja Zvonimira iz 1076. godine.


ZVONKA – ZVONKO

Starosrpska imena.
Izvode poreklo od osnove “zvono” (glagola “zvoniti”). Prenosno znači “biti otvoren, javan, lako dostupan” ili “biti čuven, slavan, glasovit”. Nije isključeno da je reč “zvon”, što je pesnički izraz za oglašavanje zvona, poslužila stvaranju ovih imena.

SAMUILO

Srpsko, biblijsko ime.
Izvornog porekla iz starohebrejskog “šamu el” u značenju “od Boga uslišan, Bog je
čuo”.
Iz prošlosti je ostao poznat Samuil, vladar makedonskih Slovena, sin “komesa”
Nikole koji je u sadejstvu sa braćom podigao ustanak u Makedoniji protiv Vizantije i
obrazovao prvu makedonsku državu sa sedištem u Prespi (Ohridu).
Kalendarsko je ime.


SARA

Biblijsko ime.
Došlo nam je preko engleskog “Sara(h)”, iz starohebrejskog “sara” u značenju
“najviša, istaknuta, čuvena, poznata”. Popularno je u zapadnoevropskim jezicima od
najstarijih vremena do danas. Kod nas je došlo u novije vreme pod njihovim uticajem.


SAVA

Srpsko, biblijsko ime.
Potiče iz aramejsko hebrejskog “Saba” u značenju “starac, ded”.
Kod nas već duži niz vekova jedno je od najčešćih imena zahvaljujući kultu Rastka
Nemanjića, Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa. U zanemarljivom broju
zastupljeno je kod Makedonaca i Bugara, dok je kod ostalih slovenskih naroda krajnje
retko, a u mnogim evropskim jezicima uopšte ga nema.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedena su imena Savina, Savinka, Savić, Savka, Savko i Savo.



SENA – SENKA

me domaćeg podrijetala.
Imenica “senka, sena”, u prenosnom značenju “biti u okrilju, zaštićen”, uzeta je za
lično ime. Može biti i tepanje od Ksenija i Poliksena.


SERAFIM

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Izvodi poreklo iz starohebrejskog “sarafim” u značenju “goreći, plamteći”. U Bibliji je
to simbolizovani plamen oko trona Boga, ime šestokrilnog ognjenog anđela. Otud
“serafim” – anđeo najvišeg reda. Kod nas se ovo ime počelo javljati u 17. veku.


SERGIJE

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Došlo nam je preko ruskog iz latinskog “Sergius” što je rimsko rodovsko ime, i iz
grčkog “Sergios” u značenju “stražar, čuvar”.
Bilo je rašireno u srednjevekovnim primorskim gradovima. Posle višvekovnog
tavorenja ponovo je oživelo pod ruskim uticajem. Rasprostranjeno je kod svih
evropskih naroda od najstarijih vremena do danas.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedeno je ime Sergej.

SEVER – SEVERIN

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Ime Sever potiče iz latinskog “Severus” u značenju “strog, ozbiljan”. Postoji mišljenje
da je naziv strane sveta odnosno blagog povetarca uzet za lično ime.
Ime Severin potiče iz latinskog “Severinus” što je drugi oblik od “Severus” (sever).
To je bio nadimak rimskog cara Septimija a kasnije lično ime.
Kalendarsko je ime.


SIBIN

Posrbljeno rumunsko ime Sibiu, mađarsko Szeben.
Potiče od naziva erdeljskog grada Sibinj u središnjem delu Rumunije, koji su u 12.
veku osnovali nemački kolonisti. Primljeno je rumunskim posredovanjem i upoređuje
se sa imenom Drakula. Kod nas se odomaćilo u dalekoj prošlosti pod uticajem
popularnosti Sibinjanin Janka, junaka iz narodne poezije.
Od ovog imena izvedeno je ime Sibinka.


SILVAN

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz latinskog “Silvanus” koji je bio staroitalski bog šuma, stada i planinskih
izvora, izvorno iz “silva” u značenju “šuma, gora”. Ovo ime je rasprostranjeno u svim
evropskim narodima od najstarijih vremena do danas.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedeno je ime Silvana.


SILVESTAR

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz latinskog “Silvestris”, izvorno iz “silvester” u značenju “šumski, planinski”.
Datira u daleku prošlost, verovatno još u vreme najranijih pokrštavanja Južnih
Slovena.
Kalendarsko je ime.
Od ovog imena izvedeno je ime Silvester.


SILVIJE

Latinsko Silvius.
Izvornog je porekla iz latinskog “silva” u značenju “šuma, gora”. Postoji mišljenje da
je iz tursko persijskog “selvi” što je naziv drveta kiparis.
Od ovog imena izvedeno je ime Silvija.

SIMEON – SIMON

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Ime Simeon potiče iz grčkog “Symeon”.
Ime Simon potiče it grčkog “Simonos”.
Oba imena natala su iz starohebrejskog korena “šim on” u značenju “Bog sluša, sluh,
slušanje, uslišan”. Radi se o istim imenima koja su u dalekoj prošlosti faktički, jezički
i govorno izdvojena u zasebna, zbog različitih prevoda iz hebrejskog.
Oba imena su kalendarska.
Od ovih imena izvedena su imena Sima, Simeun, Simeuna, Simka, Simo i Simona.


SIMONID

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Potiče iz grčkog “Simonides” što je naziv za žitelja, stanovnika ostrva Samos. U našu
istoriju ušla je Simonida iz 13. veka, vizantijska princeza, četvrta žena srpskog kralja
Milutina. Kao maloletna devojka data mu je pri zaključenju mira s Vizantijom. U
manastiru Gračanica nalazi se njena freska.
Od ovog imena izvedeno je ime Simonida.


SINADIN – SINIŠA

Stara slavenosrpska imena.
Izvodi poreklo od osnove “sin” (muško čedo u roditelja). Postoji mišljenje etimologa
da je Sinadin arapskog porekla, izvedeno od Senadin u značenju “sjaj, veličina vere”.
Ovu tezu stavljaju u sumnju naši najstariji imenski izvori u kojima je Sinadin
posvedočen još u ranom srednjem veku. Za Sinišu takođe postoje razlike u mišljenju.
Ima onih koji smatraju da je hebrejskog porekla, nastalo kao stari hipokoristik od
imena Simeon, što se potkrepljuje činjenicom da se tako zvao polubrat cara Dušana,
neko vreme vladar Tesalije.
Od ovih imena izvedeno je ime Niša.


SINĐEL

Srpsko, hrišćansko nasleđe.
Izvodi poreklo iz grčkog “sygkellos” što je bila titula školovanih monaha.
Od ovog imena izvedena su imena Sinđa i Sinđelija.


SLAVEN – SLAVENKA

Ime domaćeg podrijetala.
Naziv za pripadnika slovenske grupe naroda uzet je za lično ime. Počelo se
pojavljivati u 15. veku.
Od ovih imena izvedena su imena Slavena, Slavenko i Slovenka.