STEFAN NEMANJIC PRVOVENČANI



Stefan Nemanjić, srpski veliki župan od 1196. do 1217. i kralj od 1217. do 1227,
prvi po redu (stoga i nazvan Prvovenčani), predstavlja jedno od
najznačajnijih imena u srpskoj književnosti srednjeg veka.


Stefan Nemanjić, srpski veliki župan od 1196. do 1217. i kralj od 1217. do 1227, prvi po redu
(stoga i nazvan Prvovenčani), predstavlja jedno od najznačajnijih imena u srpskoj književnosti
srednjeg veka. Zajedno sa svojim ocem, velikim županom Stefanom Nemanjom (umro 1199) i bratom
Savom (umro 1235), on pripada prvoj poznatoj generaciji pisaca. Biografijom o svetom Simeonu,
kojom produbljuje predstave o Stefanu Nemanji i njegovom vremenu, zanimljivo interpretirajući
ali i vršeći selekciju ideoloških i egzistencijalnih sadržaja. Prvovenčani obogaćuje tematski
prostor o ovom značajnom vladaru i zanimljivoj ličnosti.

Hilandarskom poveljom (1198), koja je jednim svojim delom autobiografija a drugim pravni akt,
Nemanja je prvi započeo pisanje o sebi. Daljem upotpunjavanju njegovog lika doprineo je Sava,
sastavivši nekoliko tekstova - kratka beleška u Hilandarskom tipiku (1199), opširniji životopis
u Studeničkom tipiku (1208), Služba svetom Simeonu (1208). Stefan se sa dva svoja dela
- Hilandarska povelja (1200-1202) i Život svetog Simeona (1208-1216) - nadovezao na postojeću
literaturu. Prvi njegov tekst uveliko ponavlja ideje i sadržaj prve Hilandarske povelje, ali je,
treba istaći, obogaćen autobiografskim detaljima, poetskom sublimacijom viđenja Svete Gore,
preinačavanjem Nemanjinog subjektivnog iskaza u neutralni i dopunom motivacijskog sistema.
Osnovnim idejnim postavkama njegovo drugo delo neposrednije se vezuje za Hilandarsku osnivačku
povelju u Savinu biografiju o Nemanji. Prvovenčani je u njemu preciznije i bogatim semantičkim
nabojima fiksirao ljudske, vladarske i svetačke osobine svoga oca.

riznicasrpska