London

[Vesna]

London


London (engl. London; /ˈlʌndən/) je glavni i najveći grad Engleske i Ujedinjenog Kraljevstva i središte regije Veliki London, te površinom najveća urbana zona u Evropskoj uniji. Antički Londinium (lat. Londinium) su osnovali Rimljani 43. godine nove ere u močvarnom području na estuaru reke Temze na čijem mestu danas leži najuže poslovno jezgro modernog grada, takozvani Siti. Od XIX veka ime London se odnosi i na sva naselja koja su se razvila oko prvobitnog gradskog jezgra, odnosno na područje takozvanog Velikog Londona.

Sa preko 300 različitih nacionalnosti koje žive na području današnjeg grada, London važi za jednu od najkosmopolitskijih sredina u Evropi. Prema popisu iz 2011. na području Velikog Londona živelo je 8.278.251 stanovnika, ili 12,5% celokupne populacije Ujedinjenog Kraljevstva.U najužem delu grada, u Sitiju živi svega 7.400 stanovnika. U širem metropolitanskom području 2011. živelo je 13.709.000 stanovnika. London je u periodu između 1831. do 1925. po broju stanovnika predstavljao najveću gradsku površinu na svetu.

London se ubraja među najvažnije gradove u svetu u mnogim oblastima. Jedan je od najvažnijih političkih, obrazovnih, kulturnih, trgovačkih, turističkih, finansijskih, modnih, sportskih centara u svetu. Posle Njujorka, London je najvažniji finansijski centar na planeti a poznat je i po svojoj nezvaničnoj tituli svetske kulturne prestonice. Sa 6 londonskih međunarodnih aerodroma godišnje se preveze preko 120 miliona putnika, što London svrstava u najprometniji vazdušni centar na svetu. Londonski metro predstavlja najstariji sistem podzemne železnice u svetu i drugi na svetu po broju prevezenih putnika (posle Šangajskog). U gradu rade ukupno 43 univerzitetske ustanove, zbog čega je London i svetski obrazovni centar. London je jedini grad koji je tri puta ugostio najveće sportsko takmičenje na planeti Letnje olimpijske igre (1908, 1948 i 2012).

Iako grad leži na 70 km istočno od ušća reke Temze zahvaljujući plimskom talasu koji dopire sve do gradskog središta, London se razvio u veliku i u svetskim okvirima veoma važnu trgovačku luku (po saobraćaju četvrtu u svetu), opremljenu najsavremenijim uređajima za plovidbu, utovar i istovar robe. Godine 1984. na Temzi kod Londona je sagrađena velika brana koja grad štiti od dejstva plimnih talasa koji su u prošlosti često imali katastrofalne posledice po grad (kao u januaru 1953).

Zahvaljujući svojoj bogatoj i dugoj istoriji u Londonu se danas nalaze brojni kulturno istorijski spomenici, od kojih se čak četiri nalaze na listi Svetske baštine Uneska: London tauer, Kraljevska botanička bašta Kju, Vestminsterska palata u okviru koje se nalaze Vestminsterska opatija i crkva svete Margarite te istorijski Grinič u kojem se nalazi čuvena Grinička opservatorija kroz koju prolazi početni nulti meridijan. Od ostalih znamenitosti treba pomenuti i Bakingemsku palatu koja opredstavlja službenu rezidenciju britanske kraljevske porodice, Londonsko oko, trg Pikadili serkus, katedrala Svetog Pavla, Tauerbridž, Trafalgar Skver, stadion Vembli i kompleks Ol Ingland Klaba. U gradu se nalaze i brojne galerije, muzeji, biblioteke poput u svetskim razmerama čuvenih Tejt galerije, Nacionalna galerija, Britanski muzej, Britanska biblioteka itd.


Etimologija

Poreklo imena grada Londona je vekovima bilo predmet diskusija i bez nekog preciznog objašnjenja. Tokom vekova brojni istoričari i lingvisti su iznosili razne teorije o etimologiji Londona, ali velika većina njih je kasnije odbacivana, što zbog istorijske što zbog lingvističke neutemeljenosti.

Međutim ono što je pouzdano jeste da su na mestu današnjeg Sitija Rimljani 43. godine osnovali naselje koje su nazvali Londinium (lat. Londinium) i da to ime ima korene u predrimskoj istoriji Britanije (a moguće čak i iz pre keltskog perioda). Iako samo ime ima latinske korene njegovo tačno značenje je nepoznato, tim pre što su Rimljani često nova naselja označavali već postojećim lokalnim imenima prilagođenim latinskom jeziku. Prema jednoj od najraširenijih teorija ime Londinion u stvari predstavlja drevni keltski toponim koji je izveden od vlastitog imena Londinos koje u svom sastavu sadrži reč lond koja u prevodu označava „nešto (ili nekog) divlje“.

U hronikama britanskih kraljeva (lat. Historia Regum Britanniae) koje je 1136. napisao monah Džefri od Monmuta a koje su prepune pseudoistorijskih podataka (poput priča o kralju Arturu) stoji opis po kome ime Londona potiče od drevnog kralja Luda, sina kralja Helija, koji je navodno zauzeo grad i nazvao ga Kaerlud.

Prema teoriji koju je 1998. izneo engleski lingvista Ričard Kouts ime grada predstavlja deo najstarije izvorne evropske toponimije, i verovatno potiče od prekeltske reči Plowonida sa opisom hidronima izvedenim iz reči plew i nejd a koja označava široku reku (a koji se u ovom slučaju odnosi na široko korito reke Temze u tom području). Verovatno iz tog korena vodi poreklo i keltsko ime Lowonidonjon koje se može prevesti kao naselje na širokoj reci. Prema Koutsu termin Temza se odnosio na deo reke u gornjem toku koji je bio znatno uži, dok je Plowonida predstavljala donji, širi deo toka.

Velike nejasnoće lingvistima i istoričarima zadaje veza, ili bolje rečeno ne postojanje iste između tadašnjeg latinskog (Londinium) i savremenog velškog naziva (Llundein), a koji bi se u latinskoj formi izvedenoj iz velškog označavao kao (h)lōndinion. Međutim ne treba isključiti mogućnost da je savremeni velški naziv mogućno izveden iz engleskog jezika vekovima kasnije, te se ova varijanta imena teško moše koristiti u rešavanju problematike geneze imena glavnog grada Engleske.

Bilo kako bilo, sve do 1899, današnje ime se službeno odnosilo samo za Siti, nakon čega je sam termin London prenesen na celo područje oko starog gradskog jezgra (nekadašnja Londonska grofovija, danas Veliki London.


izvor;Wikipedija

[Vesna]

Glavni grad Engleske oduvek je bio privlačna turistička destinacija. London je naseljen već oko dva milenijuma, obiluje znamenitostima, koje će vas sigurno oduševiti. Evo i par interesantnih činjenica o gradu.


NASTANAK
Rimljani su na mestu gde se danas nalazi London podigli naselje 50. godine nove ere i dali mu ime Londinium. Lingvisti smatraju da naziv ima korene u indo-evropskoj reči “plovinida” što znači “reka koja brzo teče”.


LONDONSKO OKO
Smešten na južnoj obali reke Temze, zabavni točak je bio najviša građevina na svetu kada je otvoren 2000. Godine. Visine je 135, a prečnik mu je 120 metara. Do danas njegovu visinu nadmašili su panoramski točkovi u Kini, Singapuru i u Las Vegasu.

TROŠKOVI ŽIVOTA

Britanski dnevni list “Telegraf” proglasio je London, sa njegovom neverovatnom istorijom i zadivljujućom arhitekturom, najskupljim gradom za život na svetu. Troškovi za prevoz u proseku iznose 177 dolara mesečno, a i cene stanovanja su neverovatno visoke. Benzin košta 2,18 dolara po litru, što je više nego dvostruko od prosečne cene benzina na benzinskim pumpama u Los Anđelesu.


BIG BEN
Još uvek se vodi debata oko toga odakle potiče naziv Big Ben. Da li od Bendžamina Kaunta, čuvenog boksera iz XIX veka, ili sera Bendžamina Hola, građevinskog inženjera koji je takođe živeo u XIX veku. Sat je težak 13,5 tona.


FK ARSENAL
Fudbalski klub “Arsenal”, koji utakmice igra na stadionu “Emirati”, najskuplji je sportski klub u gradu. Magazin “Forbs” je stavio FK “Arsenal” na 16. mesto najskupljih sportskih timova čija se vrednost procenjuje na 1,33 milijarde dolara. Najveći deoničar kluba je američki preduzimač I. Stenli Krenki, koji je “težak” šest milijardi dolara.


PARLAMENT
Poznata kao Vestminsterska palata, ova građevina je zapravo britanski parlament. U Donjem domu parlamenta pušenje je zabranjeno još u XVII veku. Poslanici zato mogu da koriste burmut.


TENIS
U Velikoj Britaniji tenis je popularan jednako kao i fudbal. Turnir koji se igra na terenima u Vimbldonu od 1877. godine najstariji je na svetu teniski turnir, i verovatno, najprestižniji od sva četiri Gren slema. To je jedino veliko takmičenje u tenisu koje se još uvek igra na originalnom travnatom terenu.


BLOOD SWEPT LANDS AND SEAS OF RED
Ovako se zove polje keramičkih makova smeštenih u podnožju Londonske kule. Umetnička postavka delo je Pola Kaminsa, a napravljena je u znak obeležavanja stogodišnjice početka Prvog svetskog rata. Postavljeno je 888.246 stabljika, a u njihovom “sađenju” učestvovalo je 17.500 volontera. Smatra se da broj stabljika predstavlja poginule britanske žrtve.


PADAVINE
London bije loš glas zbog sivog i kišovitog neba koje vlada tokom većeg dela godine. Međutim, u proseku, godišnje padne oko 600 mm kiše, što je u poređenju sa drugim gradovima, kao što su Tokio, Sao Paulo, Njujork, Vankuver ili Cirih, znatno manje.


EBI ROUD
Ovu saobraćajnicu proslavili su Bitlsi svojim 11. studijskim albumom kome su naziv dali po njoj. Tom prilikom nastao je i čuveni omot u kome članovi popularne grupe prelaze zebru u ovoj ulici. Ulični znak sa imenom ulice postavljen je na stub više od većine ostalih uličnih znakova kako ga neko od obožavalaca grupe ne bi skinuo, kao što se dešavalo mnogo puta ranije.

BAKINGEMSKA PALATA
Bakingemska palata je mesto prebivališta članova kraljevske porodice od 1837. Godine, a u njoj trenutno živi kraljica Elizabeta Druga. Magazin “Forbs” je 2012. godine neto bogatstvo kraljice procenio na 68,9 milijardi dolara, od čega veći teo potiče od ekonomske dobiti koje zemlji donosi Kruna. Palata ima 775 soba, 1.514 vrata i 760 prozora.

KONJSKE TRKE
Konjske trke potiču iz drevnih vremena. Kasnije ih je popularizovalo britansko plemstvo i aristokratija, koji su ovaj sport prozvali “sportom kraljeva”. Istraživanje iz 2010. godine pokazalo je da se 16 odsto stanovništva starijeg od 16 godina redovno kladi na konjskim trkama.


ULIČNA UMETNOST
Grafiti na londonskim ulicama predstavljaju još jednu popularnu turističku atrakciju. Možda su najpoznatiji radovi delo pripadnika takozvane podzemne gerile poznatog samo kao “Benski”. Veliki deo njegovog opusa našao se u svetskim časopisima, iako on i dalje ostaje anoniman za javnost.


LONDONSKA KULA
Londonska kula, ili Tauer Bridž, nalazi se na reci Temzi i jedan je od najprepoznatljivih simbola grada. Često ga mešaju sa Londonskim mostom. Tauer Bridž podignut je i zvanično otvoren 1894. godine nakon šest godina rekonstrukcije koja je u to vreme koštala današnjih 184,9 miliona dolara.

izvor;superodmor.rs