Tema: Kraljevo

Kraljevo


Kraljevo, najveća gradska opština u Srbiji, površine 1.530 km², se nalazi 180 km južno od Beograda u centralnom delu Srbije

Kraljevo je centar Raškog upravnog okruga koji čine i opštine: Vrnjačka Banja, Raška, Novi Pazar i Tutin. Granice gradske opštine Kraljevo na severu su Čačak, Knić, Kragujevac i Rekovac, na istoku Trstenik, Vrnjačka Banja i Aleksandrovac, na jugu Raška i na zapadu Ivanjica i Lučani.

Ovaj kraj okružuju planine obrasle bogatim listopadnim i četinarskim šumama čije horizonte ukrašavaju vrhovi planina: Goč (1154m) sa svojim poznatim smučarskim terenima, Stolovi (1356m), Troglav (1177m), Čemerno (1535m), Kotlenik (790m) i Gledićke planine (922m). Kroz Kraljevo protiču tri reke: Ibar, Zapadna Morava i Ribnica. Geostrateški položaj je veoma povoljan,sa dobrim prirodnim resursima i predstavlja značajan centar jugozapadne Srbije, u kome se ukrštaju važne putne i železničke saobraćajnice. Kraljevo je okruženo i banjama a najpoznatije su: Vrnjačka, Mataruška, Bogutovačka, Sirčanska i Vitanovačka.

Prirodni uslovi, plodno zemljište i rudna nalazišta, uslovili su da dominantne privredne grane u Kraljevačkoj opštini budu poljopriprivreda, metaloprerađivačka i vatrostalna industrija, drvna industrija, građevinarstvo i trgovina.

Predstavlja ekonomsko trgovinski i industrijski centar jugozapadne Srbije.

Bogato kulturno-istorijsko nasleđe i prirodni resursi predstavljaju značajan turistički potencijal.

Kraljevo kao centar Raškog okruga važi i za grad sa razvijenim uslužnim delatnostima i razvijenom saobraćajnom infrastrukturom.

Zauzima povoljan geostrateški položaj na lokaciji ukrštanja važnih putnih i želežničkih saobraćajnica.

Blizina vojnog aerodroma "Morava" u Lađevcima koji će se u 2012.godini koristiti za kargo i civilni saobraćaj od velike je važnosti za grad Kraljevo zbog pospešivanja izvoza posebno poljoprivrednih proizvoda, ali i doprinosa razvoju turizma.

Konverzijom vojnog aerodroma "Morava" u Lađevcima iz vojnog u mešoviti doprineće se unapređenju konkurentnosti ovog regiona u cilju privlačenja direktnih stranih investicija i regionalnom razvoju Centralne Srbije.

Poljoprivreda


Poljoprivredu Kraljeva odlikuje raznolikost proizvodnih resursa koji se ogledaju u umereno kontinentalnoj klimi, dobrom vodnom režimu i postojanju različitih tipova zemljišta, što su bitne pretpostavke za uspešnu poljoprivrednu proizvodnju.

Područje Kraljeva veoma je raznoliko, od brdsko planinskog, preko brežuljkastog, do ravničarskog terena. Grad Kraljevo se nalazi u središnjem delu Srbije i zauzima prostor oko donjeg toka reke Ibar i srednjeg toka reke Zapadne Morave.

Po popisu iz 2002.godine u seoskim mesni zajednicama živi 58.785 stanovnika (48,3% od ukupnog broja stanovnika grada Kraljevo koja broji 121.707 stanovnika). Od ukupnog broja stanovnika koji živi na selu, oko 50% se bavi poljoprivrednom proizvodnjom.

Znacajni sadrzaji grada Kraljeva


Današnji izgled Kraljeva je jedinstven u odnosu na ostale srpske gradove. Posebnim ga čini urbanistički plan napravljen početkom 19. veka: Glavni, kružni trg sa paralelnim ulicama, uz još dva koja mu gravitiraju: Trg srpskih ratnika, kružno stecište, služi kao svojevrsni "kompas" tek pridošlom gostu. Bronzani vojnik ("Milutin"), spomenik palim Srbima u ratovima od 1912 - 1918. godine, najomiljeniji je istorijski znamen Kraljeva. U središtu je najlepšeg šetališta, dečije igre, raznovrsnih zbivanja: koncerata, pozorišnih predstava na otvorenom, smotri, izložbi i sajmova, proslava svih važnih dokumenata i svetkovina. Uz severnu stranu njegovog trga je drugi, sa imenom Jovana Sarića, koji objedinjuje administrativno - poslovni centar Kraljeva.

Kraljevo je grad mladih i sporta. Njegovu vitešku slavu pronosili su i prenose svetom mnogi pojedinci i ekipe. Kraljevo danas ima još mnogo uzdanica za sportsku slavu: prvoligaši su odbojkaši "Ribnice", košarkaši "Sloge" i "Mašinca", Ženski Košarkaški klub i šahisti, dok se fudbalski klub "Sloga" takmiči u drugoj ligi. Popularni basket i fudbal igraju se, osim na mnogobrojnim terenima, i na svakom travnjaku. U Kraljevu postoji i jedna prava trkačka staza za moto i auto trke. O održavanju sportskih terena na teritoriji grada (Hala sportova, atletski stadion, gradski bazen, otvoreni sportski tereni na obali Ibra), stara se Sportski centar "Ibar".


Hala sportova je kapaciteta 1500 gledalaca, dimenzija 32 x 20m. Otvorena je svakoga dana 17 sati, pretežno za trening košarkaša i odbojkaša, ali se u njoj održavaju i druge manifestacije.

Gradski otvoreni bazen koristi se 75 dana za rekreaciju građana, a pre i posle toga za treninge plivača i vaterpolista. Bazen poseduje tribine za 1000 gledalaca i reflektore za nočno kupanje. Jedan od prioriteta grada je izgradnja zatvorenog bazena za šta je urađena potrebna projektna dokumentacija.


Atletski stadion, pored staze, poseduje travnati fudbalski teren, tribine za 1000 gledalaca i ispod tribina četvorostaznu automatsku kuglanu i teretanu.

Svi ovi objekti, kao i teniski i odbojkaški tereni, koncentrisani su u samom centru grada pored obale Ibra.

U Sportski savez Kraljeva učlanjeno je 35 klubova i sportskih organizacija a Fudbalski savez ima 45 klubova iz Kraljeva i okoline.


Rekreativni programi, sportske i predškolske aktivnosti

"Veseli spust″ niz brzake Ibra, koja se održava od 1990. godine i sada več ima međunarodni značaj. Regata kreće od podnožja srednjevekovnog grada Magliča, 25 km od Kraljeva, Dolinom vekova ka Mataruškoj Banji i Kraljevu.

"Srebrni kazan" je manifestacija se održava više od petnaest godina na centralnom gradskom trgu i okuplja iskusne majstore kulinarstva, ali i učenike ugostiteljskih škola koji se takmiče u pripremi poznatog srpskog jela - pasulja.

"Narcisima u pohode" je manifestacija koju više od petnaest godina predvode planinari kluba "Gvozdac" iz Kraljeva do vrha planine Stolova, i uz put se beru procvali narcisi.

"Auto-moto trke - Trka za nagradu Kraljeva" održava se na autodromu Beranovac, a organizator je kraljevačko Auto-moto društvo.

Sabor planinara, i mnoge druge manifestacije. Predškolske aktivnosti na teritoriji grada sprovodi Predškolska ustanova "Olga Jovičić - Rita". U okviru fizičkih aktivnosti Predškolska ustanova organizuje:

Dane fudbala u saradnji sa FK „Bubamara" na gradskom atletskom stadionu, kao i dane fudbala u saradnji sa fudbalskom školom Todorović u Grdici;

Prolećni kros sa decom pripremnog predškolskog programa na atletskom stadionu;

Biciklijada ulicama grada Kraljeva za decu predškolskog uzrasta, u saradnji sa lokalnim biciklističkim klubovima i Crvenim krstom;

Manifestacije povodom Dečije nedelje i dan ustanove.


Narodna biblioteka "Stefan Prvovenčani" je osnovana 1945. godine, 1990. godine svome nazivu pridodaje ime Radoslava Vesnića, Kraljevčanina veoma bogate lične i stvaralačke biografije. Biblioteka ima razvijenu kulturno - obrazovnu delatnost. Organizuje književne večeri, promocije, predavanja, izložbe i programe za decu, a takođe se bavi i izdavačkom delatnošću. Od 1971. godine biblioteka objavljuje časopis za književnost, kulturu i umetnost "Povelja".

"Narodno pozorište Kraljevo" je osnovano 9. avgusta 1949. godine. Posle nekoliko promena imena i statusa, 1996. godine,odlukom SO Kraljevo, pozorište ponovo dobija status profesionalng, pod nazivom "Kraljevačko pozorište". Pozorište raspolaže jednom pozornicom i salom sa 226 mesta, na kojoj se izvode i predstave za odrasle i predstave za decu. Na brojnim festivalima predstave ovog teatra proglašene su najboljima a dobijen je i veliki broj glumačkih nagrada. Od 2000. godine u Kraljevačkom pozorištu aktivno radi škola glume "Scena", koja okuplja talentovanu decu uzrasta od 7 do 18 godina.

Narodni muzej u Kraljevu bavi se zaštitom kulturnih dobara, istraživačkim i naučnim radom. Vredni i reprezentativni predmeti smešteni su u okviru istorijske, etnološke, arheološke i umetničke zbirke. U muzejskoj galeriji, pored reprezentativnih izložbi održavaju se i koncerti klasične muzike. Narodni muzej u Kraljevu osnovan je 1950. godine.

Organizovanu zaštitu arhivske građe sprovodi Istorijski arhiv, koji ima oko 280 fondova i pet zbirki: matičnih knjiga rođenih, venčanih i umrlih; kartografsku; fotografija, plakata i dokumenata i dokumenata i arhivske građe o radničkom pokretu i NOB. Ova ustanova poseduje bogatu biblioteku, koja omogućava uspešniji rad, kako radnicima Arhiva, tako i onima koji u naučno-istraživačkom radu koriste arhivsku građu.

Zavod za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu obuhvata 26 opština i ubraja se u jedan od najvećih u Republici. Njegove osnovne delatnosti su zaštita, restauracija kulturno - istorijskih spomenika, naučno - istraživački rad i prezentacije kulturnog nasleđa.

Svoj doprinos u negovanju i razvijanju kulture daju i Kulturno prosvertna zajednica, Književni klub "Kraljevo", Udruženje likovnih umetnika "Vladislav Maržik", Kulturni centar "Ribnica", Multimedijalni centar "Kvart" i drugi.

Aktivnosti u kulturi (kulturne manifestacije, proslave, festivali, parade, svečanosti, koncerti)

Bez obzira na godišnje doba, u Kraljevu se uvek nešto događa, jer je ono grad kreativnih ljudi, u umetničkom, naučnom i sportskom smislu. Uz konačište i tradicionalno gostoprimstvo, putnik u Kraljevu može da očekuje široku lepezu manifestacija od kulturnih događaja na kružnom Trgu srpskih ratnika preko probranog pozorišnog repertoara, dinamičnog koncertnog programa u akustičnoj Sali Narodnog muzeja, stalnog i veoma upečatljivog književnog koncepta u biblioteci Stefan Prvovenčani do muzičkih izložbi od najstarijih perioda do moderne umetnosti. U Kraljevu se održava niz značajnih kulturnih manifestacija:

Dani jorgovana - Svake godine početkom maja Kraljevo se priseća događaja kada je kralj Uroš Prvi, iz ljubavi prema francuskoj princezi Jeleni Anžujskoj, budućoj srpskoj kraljici, naredio da celu dolinu uz reku Ibar, u čast njenog dolaska u Srbiju, zasade mirisnim jorgovanom kako bi je nova postojbina što više podsećala na staru.

Vekovno prijateljstvo Srba i Francuza, čiji koreni sežu još u srednji vek, pre petnaestak godina u Kraljevu je krunisano i jednom neobičnom i zanimljivom kulturno-turističkom manifestacijom nazvanom „Dani jorgovana".
Bogat tematski kulturno-umetnički program organizuje se u Kraljevu i manastirima Žiči i Gradcu, zadužbini svete Jelene Anžujske, a centralno dešavanje je u srednjovekovnom utvrđenju Magliču.

Smotra narodnog stvaralaštva dece Srbije, Ratina je tradicionalna manifestacija koja okuplja dečje ansamble iz Srbije i inostranstva, koji predstavljaju tradiciju i običaje svoga naroda. Smotra se održava u maju, pri čemu se najpre na Trgu srpskih ratnika okupe svi učesnici Smotre, a zatim se centralni deo manifestacije održava u Ratini. U okviru Smotre, održavaju se i pozorišne predstave, susreti dečijih pesnika, sabor malih frulaša, izložba likovnih dečijih radova.;

Letnja duhovna akademija muzičke omladine Srbije, Studenica je tradicionalna manifestacija, čiji se koncept sastoji u horskom pevanju koje nadgrađuju predavanja, liturgijsko pojenje, portreti kompozitora i koncerti gostujućih horova.;

Likovna kolonija "Studenica", čiji je organizator Turistička organizacija Kraljeva održava se tradicionalno već 34 puta. Kolonija ima međunarodni karakter, a Umetnički savet vrši odabir slikara učesnika. U toku održavanja Kolonija je praćena i drugim sadržajima. Nekada to bude književno veče, nekada filmska projekcija ili nešto drugo, a svaki put se organizuje izlet do isposnice Sv. Save kao i obilazak kulturno-istorijskih spomenika u Dolini vekova (manastiri: Gradac, Đurđevi stupovi, Sopoćani...);

Žički duhovni sabor "Preobraženje"- Kraljevačko kulturno leto poznato je po Žičkom duhovnom saboru. Programom Sabora predviđene su brojne književne večeri, naučni skupovi, izložbe i muzički događaji u Narodnom muzeju i Biblioteci "Stefan Prvovenčani". Završna svečanost održava se u trpezariji manastira Žiče, gde se na Preobraženje, uručuje prestižna pesnička nagrada "Žička hrisovulja". Cilj sabora je da afirmiše stvaralaštvo i duhovnost.

Maturski ples - U okviru priredbe "European Quadrile Dance Festival" i kraljevački maturanti plešu uz zvuke kvadrila. Ova neobična manifestacija organizuje se od 2005. godine.