Planina Avala – simbol Beograda i čuvar istorije

[Samo registrovani clanovi mogu videti ovaj sadrzaj. ]

Odavnina je planina Avala kod Beograda, poznata kao mesto gde se iskopavala najkvalitetnija ruda. Olovo, srebro, gvožđe, cinobarit, živa i neki plemeniti metali su proslavili ovo područje tokom srednjeg veka. Posle izgradnje železnice i proglašavanja Avale zaštićenim prirodnim prostorom, poraslo je i interesovanje ljudi za ovu planinu u neposrednoj okolini Beograda.

Naročito privlačna za planinare, arheologe i ljubitelje netaknute i lekovite prirode, Avala park prirode, danas uživa poverenje velikog broja ljudi i predstavlja jednu od omiljenih destinacija Beograđana za beg od svakodnevne gradske vreve.

Najviši vrh Avale je nepresušni izvor legendi
Za naziv „Kula stražarica”, kako je još poznata Avala nadmorska visina od 511 metara je najzaslužnija. Na najvišem vrhu Avale – Žrnovu, koji se nadvija nad gradom, u srednjem veku je izgrađeno utvrđenje.

Po predanju, to je bio zamak Jerine, žene Đurđa Brankovića. Turska vojska sultana Murata, u pokušaju da osvoji Beogradsku tvrđavu, 1442. godine zauzima Žrnov, koje tada postaje tursko uporište.

Iako se obrisi nekadašnjeg utvrđenja mogu samo naslutiti, Žrnov je nekada predstavljao značajan strateški lokalitet. Njegova bitnost je opevana i u srpskoj epskoj poeziji. Slovensko ime tvrđave Turci su promenili u „Havala” (uzvišenje koje dominira okolinom) – po kojem cela planina bi nazvana Avala.

Avala – planina koja je krila zlatno runo
Prema jednoj od priča, Avalu su pohodili i legendarni Argonauti u potrazi za Zlatnim runom. Poznato je tumačenje epa koji je u 3. veku p. n .e. spevao Apolonije sa Rodosa, (starogrčki pesnik i glavni bibliotekar Aleksandrijske biblioteke).

Po njegovoj priči, Argonauti su pod komandom Jasona na lađi Argo, ploveći rekom Istar (Dunav) doplovili do velike pustinje Laurion (Deliblatska peščara) i planine Angurion (Avala) u potrazi za zlatnim runom za koje se verovalo da je sakriveno na vrhu planine.

Izlet na Avalu – lekovita priroda i potraga za retkim mineralom
O ovoj Rimskoj naseobini i danas svedoče davno napuštena rudarska okna u rudniku žive Šuplja stena, podno Avale, a u svetu je naša planina poznata po karakterističnom, plavo – zelenom mineralu, jedinstvenom u svetu, koji je po planini nazvan – Avalit. Ovaj mineral se danas čuva u zbirci retkih minerala u Prirodnjačkom muzeju.

Na zaštićenom području planine ima oko 600 biljnih vrsta. Mnoge od njih su lekovitih svojstava, a neke biljke predstavljaju prave retkosti, kao što su:

zanovet
zlatan
zelenika
Šume na planini Avala Beograd ukrašavaju sa oko 70% zelenih površina i predstavljaju vrsni primer biodiverziteta vrsta i ekosistema ovog dela srbije. Zastupljene su visoke šume kitnjaka, cera, graba, bukve, lipe i izdanačke šume sladuna, kao i kulture crnog bora i bagrema.

Izvorska planinska voda u pivu
Avala u Beogradu se može pohvaliti sa osam planinskih izvora čiste vode, a najpoznatiji su: izvor Ledinac, Sakinac, Kamenac i Vranovac. Posetioci se na ovim mestima uvek mogu osvežiti čistom izvorskom vodom.

Zasigurno najpoznatiji je izvor Sakinac, sa kojeg je korišćena voda u fabrici piva Đorđa Vajferta. Izvor je dobio ime po sakama – buradima za vodu sa dva točka, koja su se konjskim zapregama dopremala do naselja.

Stari i novi Beograd Avala pažljivo čuva
Monumentalni detalji iz naše prošlosti i zbivanja tokom istorije, našle su svoje mesto na Avali, kao znamenitosti koje se ne smeju propustiti prilikom posete ovoj vulkanskoj planini.

Avala toranj – simbol ponovnog rađanja Beograda
Današnji Avalski toranj, visine od 204, 8 metara, ubraja u najvišu građevinu tog tipa na Balkanu. Otvoren je 21. aprila 2010. godine, nešto niže od lokacije svog prethodnika, tornja srušenog 1999. godine u NATO bombardovanju.

Avala Toranj otvara za posetioce vrata svakoga dana osim ponedeljka. Tamo ljubitelji prirode i kulture mogu uživati u veličanstvenom pogledu koji se pruža na čitav Beograd i okolinu iz kafe restorana na vrhu do kojeg voze dva lifta. U blizini Avalskog tornja nalazi se i novoizgrađeni hram posvećen despotu Stefanu Lazareviću.

Stari avalski toranj Beograd je krasio od 1961. godine i jedan je od najpoznatijih simbola prepoznavanja Beograda, pa tako i savremene srpske kulture.

Spomenik Neznanom junaku na Avali
Na samo par minuta hoda od Tornja, nalazi se sam vrh planine i aleja okružena bogatim zelenilom koja otkriva još jedno značajno zdanje – čuveni Spomenik Neznanom junaku na Avali.

Spomenik neznanom junaku Avala čuva kao mauzolej na samom vrhu planine, na mestu gde je bio stari grad Žrnov. Spomen – kompleks, rad čuvenog vajara Ivana Meštrovića, otvoren je na Vidovdan, 28. juna 1938. godine.

co.rs