Etnografski muzej u Beogradu

Etnografski muzej je jedan od najstarijih muzeja u Srbiji. Nedavno je proslavio
jedno stoleće postojanja. S punim pravom se može nazvati čuvarem neizmernog blaga
tradicionalne kulture.

Istorijat

Etnografski muzej je osnovan februara 1901. godine, ali njegovi koreni sežu dublje
u prošlost. Sakupljanje etnografskih predmeta otpočelo je sredinom XIX stoleća.
U okviru Narodnog muzeja Srbije (Serbskonarodni muzeum) nalazio se, još 1844.
godine, jedan broj etnografskih predmeta.

Prvo značajno sistematsko sakupljanje obavljeno je radi učešća na Sveslovenskoj
izložbi, održanoj u Moskvi 1867. godine. Uprkos tome što su svi tada prikupljeni
predmeti ostali u Moskvi, ta izložba je važna zbog toga što je u Srbiji, i na
Balkanu uopšte, otpočelo sistematsko sakupljanje etnografskih predmeta i etnološko
proučavanje tog prostora.

U okviru Srpskog učenog društva 1872. godine dat je konkretan predlog za osnivanje
muzeja koji bi čuvao etnografske predmete. Te godine je Stojan Novaković izložio
Predlog i nacrt za osnivanje Srpskog istorijsko-etnografskog muzeja i od tada se
radilo na formiranju posebnog etnografskog muzeja. Ideja o takvom muzeju konačno
je realizovana februara 1901. godine. Tada je iz Narodnog muzeja u posebnu zgradu,
poklon Stevče Mihailovića (trgovca iz Jagodine), preseljena etnografska zbirka i
ta godina se smatra datumom osnivanja Etnografskog muzeja.

Prvih dana nakon osnivanja Etnografski muzej je posedovao 909 etnografskih predmeta,
32 knjige, manji broj fotografija i veoma vredan Album akvarela i crteža narodnih
nošnji Nikole Arsenovića. Za prvog upravnika postavljen je Sima Trojanović. On je
odmah započeo obimno sakupljanje predmeta i već 1904. godine u fondu muzeja je bilo
oko 8.500 eksponata. Sakupljeni predmeti bili su sa područja čitavog Balkanskog
poluostrva i nisu pripadali samo tradicionalnoj kulturi Srba, već i drugim etničkim
grupama sa tog prostora. Etnološko istraživanje i sakupljanje predmeta na terenu
otpočelo je već 1902. godine.

Prva stalna postavka Etnografskog muzeja otvorena je 20. septembra 1904. godine i
od tada kustosi muzeja neprestano sakupljaju etnografske predmete, tako da se fond
muzeja neprekidno uvećava. Tokom Prvog i Drugog svetskog rata Etnografski muzej je
ostao bez velikog broja predmeta koji su uništeni u ratnom vihoru.

Zahvaljujući očuvanosti tradicionalnog načina života na Balkanu, posle Prvog svetskog
rata nastavlja se sa popunom fonda muzeja, a 1926. godine odštampana je prva sveska
Glasnika Etnografskog muzeja, koji do danas redovno izlazi. Posle Drugog svetskog rata
otpočelo je sistematsko etnološko proučavanje etnografskih oblasti, obavljen je veliki
broj pojedinačnih istraživanja, a započinje i rad na sistematizovanoj i naučno zasnovanoj
konzervaciji predmeta.

Vikipedija