Manastir Nikolje Rudnicko

Manastir Nikolje Rudničko

Rudničko Nikolje pripada eparhiji Šumadijskoj Srpske pravoslavne crkve, koji se nalazi kod
Donje Šatornje, 12 kilometara od Topole.

Prošlost manastira

Manastir je podignut 1425. godine. Njen ktitor bio je vlastelin Nikola Dorjenović, verni sluga
gospodina despota (Stefana Lazarevića), kako se potpisao na ktitorskom natpisu uklesanom u
nadvratak ulaza u narteksa.

Bio je oštećen posle prvog naleta Osmanlija sredinom XV veka, obnovljen je početkom XVII veka,
kada je podignuta i islikana priprata na zapadu. Tokom XVIII i XIX veka manastir Nikolje je
važan kulturni i politički centar u ovom delu Srbije. Spalio ga je i opljačkao Sali-aga 1803.
Monaški život u njemu je opusteo u drugoj polovini XIX veka, tako da je manastirska crkva posle
toga korišćena kao parohijska, sve do 1990. godine, kada je oko crkve ponovo formirano monaško
sestrinstvo.

Radovi na istraživanju i konzervaciji celokupne crkve, započeti su 1979. godine, a poslednju
obnovu manastirska crkva je doživela 1988. godine. Danas se manastirska crkva Svetog Nikole
nalazi pod zaštitom republike Srbije, kao spomenik kulture od velikog značaja

Manastirski konaci su oštećeni maja 2014. godine usled klizišta i obilnih padavina.

Vikipedija

Arhitektura

Sama manastirska crkva je građevina relativno malih dimenzija i po svojoj osnovi, ali i
spoljašnjoj obradi odudara od tada dominantnih crkava Moravskog stila[a]. Ona ima osnovu
jednobrodne građevine sa narteksom i naosom podeljenim na tri traveja različitih dimenzija.
Nad srednjim od njih uzdiže se osmostrana kupola čija je osnova izvedena sistemom pilastara,
svodova, prislonjenih lukova i naglašenih pandantifa[2], a njena konstrukcija pokazuje
izvesnu nespretnost graditelja[2]. Prilikom daleko kasnije obnove, izvedene 1817. godine,
izgrađena je, u poređenju sa ostatkom crkve, ogromna kula zvonara. Spoljašnjost crkve je
omalterisana i ne sadrži nikakve ukrasne elemente.

Živopis

U crkvi postoje tri sloja živopisa. Prvi potiče iz XV veka i sačuvan je vrlo maloj meri.
Drugi sloj je nastao u prvim decenijama XVII veka i njegovi delovi su vidljivi u narteksu.
Poslednji sloj je nastao 1850. godine i radili su ga Živko Pavlović Moler i Ilija Stojićević.
Prestone ikone, delo su Rista Nikolića, koji je bio jedan od najboljih ikonopisaca u Srbiji
iz vremena kneza Miloša

Napomene

Jump up ↑ Crkva u Šatornji ima osnovu jednobrodne građevine, za razliku od crkava Moravskog
stila koje su uvek trikonhonalne osnove. Njena spoljašnjost je omalterisana, što je veoma
redak slučaj za Moravske spomenike (Manasija, Nova Pavlica) koji su gotovo uvek zidani
ukrasnim ređanjem cigle i opeke. Na crkvi u Šatornji nema ni dekorativne kamene plastike
i drugih arhitektonskih ukrasa, poput kamenih rozeta.

Vikipedija